Satranca Yeni Başlayanlar için Püf Noktalar

[Admin]

SATRANCA YENİ BAŞLAYANLAR İÇİN PÜF NOKTALAR
SATRANÇ TAHTASI

Satranç tahtasını önümüze koyduğumuzda en alt sağ köşe beyaz renkte olmak zorundadır.
Satranç tahtasında a1 karesinden beyazlar dizilmeye başlanılır.

SATRANÇ TAŞLARININ DİZİLİŞİ

En alt sırada: Kale + At + Fil + Vezir – Şah (Renge Göre Değişir) + Fil + At + Kale sıralaması olmalıdır = Başlangıç Konumu
Vezir genelde tırtıklı şekilli olandır. Ve vezir her zaman kendi rengine konur. Yani vezir beyaz renkse beyaz kareye, siyah renkteyse siyah renkli kareye konmak zorundadır.
Bir üst sırada piyonlar olmalıdır.
MATSatrançta eğer rakip şah, şah çekilerek sıkıştırılır ve artık oynayacak yeri kalmazsa mat olur. Yani rakip yenilmiştir.
ŞAHI KAPMAKSatrançta amaç şah’ı kapmak değildir.
Oyuncunun; şahını tehdit altında bırakmasına, tehdit altına sokacak
hamle yapmasına ve rakibinin şahını kapmasına izin verilmez. Yani rakip
oyuncu yanlışlıkla şahını, kendisini yiyebilecek rakip bir taşın
önüne getirip bıraksa veya biz şah çekmiş iken rakip
oyuncu şahı kaçmak veya şahın önünü kapatmak
yerine alakasız başka bir hamle yapsa, şah yenilmiş olduğu için
oyun biter diye düşünmek yanlıştır. Böyle durumlarda
oyun bitmez, hakem çağrılır. Rakip oyuncunun kuraldışı bir hamle
yaptığı belirtilir. Ve rakip 1 ceza puanı alır, bizim süremize
fazladan 2 dakika eklenir ve rakip yaptığı yanlış hamleyi geri alıp,
doğru hamle yapar.
OYUNUN BERABERE BİTİŞİAnlaşma: İki taraf aralarında anlaşırsa oyun berabere biter.
Pat: Eğer şah çekilmeden rakip şah sıkışır, hareket alanı kalmazsa pat olur. Yani maç berabere biter.
Ölü Konum:
İki taraf içinde artık, rakip şahı mat etmek mümkün
değilse oyun berabere biter. Eğer iki tarafında mat edecek yeterli
materyali bulunmuyorsa beraberlik olur.
1- Tahtada sadece iki şahın bulunması
2- Şaha karşı şah ve fil
3- Şaha karşı şah ve at
4- Şaha karşı şah ve iki at
Üç Tekrar: Belli bir konum tahtada üç defa tekrarlanmış veya yapılacak hamleyle tekrarlanıyorsa oyun berabere yapılabilir.
50 Hamle: Son 50 hamle her iki oyuncu tarafından da piyon sürmeden ve hiç taş yenmeden geçirilmişse oyun beraber yapılabilir.
JADOPKendi taşımızı veya rakip taşı düzeltirken “Jadop” yani düzeltiyorum
demek zorunludur. Düzeltiyorum denilmeden bir taş düzeltirse
bu işlemi yapan kişi hakeme bildirildiğinde ceza puanı alabilir.
PİYON TERFİSİPiyonlar Rakibin ilk sırasına ulaşabilirlerse istedikleri makama (Vezir, Kale vb.) ulaşabilirler.
Piyonların hepsi yani 8
piyon da rakibin ilk sırasına ulaşabilse 8 tane vezir olabilirler,
birde asıl vezir olduğu için bir oyuncunun 9 veziri olabilir.
EN PASSANTBir
piyon hiç oynamadıysa ilk oynadığında iki kare gider ve rakip
piyonla aynı hizaya gelirse, rakip piyon onu tek kare oynamış sayarak
yiyerek o kareye gelir. (Bu kurala En Passant = Geçerken Alma
denir.)
ROKEğer oyuncu kalesini ve şahını hiç oynatmamış ise,
Şah ve kale arasında hiç taş yoksa,
Şah tehdit altında değilse,
Şahın geçeceği ve duracağı kare rakip tarafından tehdit altında değilse,
Önce şah iki kare kaleye yaklaştırılır, kale şahın öbür tarafına getirilir. Bu hamleye ROK denir.
Rok yapılırken önce şah iki kare oynatılır. Sonra kale şahın öbür tarafına geçer.
Rok yapmak için önce kaleye dokunulursa bu yöne rok yapılamaz.
Şah tarafındaki kaleyle yapılan Rok’a Şah Kanadı Rok’u veya Kısa Rok (0-0),
Vezir tarafındaki kaleyle yapılan Rok’a Vezir Kanadı Rok’u veya Uzun Rok (0-0-0) denir.
NOTASYON KAĞIDI
Satranç oynarken hem kendi hamlelerimizi hem de rakibin hamlelerini yazmak zorunludur. Hamlelerin kaydedildiği kağıda “Notasyon Kağıdı” denir.
Piyon haricinde tüm taşlar, adının ilk harfi ile (büyük harf) gösterilir. (Şah=Ş, Vezir=V, Kale=K, At=A, Fil=F)
Piyonlar ilk harfleriyle gösterilmez, ama böyle bir harf olmadan tanınırlar. Sadece gittikleri kare yazılır. (e5, d4, a5… gibi)
Taş yemesi olmadan oynanan her hamlenin yazılmasında; Önce oynanan taş isminin baş harfi ve varış karesi arada boşluk bırakılmadan yazılır. (Fe5, Af3, Kd1… gibi)
Taş alımında, yani yenilmesinde; Önce oynanan taş isminin baş harfi ve x işareti ve varış karesi arada boşluk bırakılmadan yazılır. (Fxe5, Axf3, Vxf6… gibi)
Bir piyon taş aldığında; Önce piyonun kalktığı dikey ve x işareti ve varış karesi arada boşluk bırakılmadan yazılır. (dxe5, gxf3, axb5… gibi)
Notasyon Kağıdında Kullanılması Gerekebilecek Kısaltmalar:
x (Taş Alımı) , + (Şah Tehdidi) , = (Beraberlik Teklifi) , ++ veya # (Mat) , e.p. (Geçerken Alma) ,
0-0 (h1 veya h8 karesindeki kaleyle atılan rok: Şah Kanadı Roku veya Kısa Rok)
0-0-0 (a1 veya a8 karesindeki kaleyle atılan rok: Vezir Kanadı Roku veya Uzun Rok)
SATRANÇ SAATİSatranç oynarken satranç saatiyle oynamak zorunludur. Saat genelde siyahın sağına konur.
Ancak satranç saati hakemin görebileceği bir pozisyonda olması gerektiğinden, saatin konacağı yeri hakem değiştirebilir.
Oyun başında her iki tarafa belli bir süre verilir (45’er dakika, 1’er saat vb…).
Hamlemizi yaptıktan sonra
hamle yaptığımız elimizle saate basarız. Rakibin süresi
çalışır. Aynı işlemi rakibimiz de yapar.
Hamle yapmadığımız elimizle
saate basar, ya da elimizi saatin üzerinde bekletir, ya da
oynadığımız taş ile saate basarsak, ya da satranç saatine
çok sert davranırsak ceza alabiliriz.
Süre dolmadan mat, pat
vb. olmadıysa kimin süresi önce biterse o yenilmiş kabul
edilir.. (Rakibin tek şahı kalmışsa süresi bitenin ezici taş
üstünlüğü olsa bile berabere sayılır. Ama rakibin
bir şah ve bir piyonu bile olsa mat etme imkânı var
sayılacağından süresi biten yani bayrağı düşen oyuncunun
ezici taş üstünlüğü bile olsa hükmen yenik
sayılır.)

GENEL KURALLAR
Satrançta şah, vezir vb.. demek zorunlu değildir.
Her hamle tek elle yapılmalıdır.
Dokunulan taşı oynamak zorunludur.
Bir taş bir kareye dokundurulmuş veya konulmuşsa elimizi o taştan çekmedikçe hamlemize devam edebiliriz. Ancak bu davranış sürekli tekrarlanırsa hakem ceza verebilir.
Satranç oynarken masadan kalkmak, gezmek, başka oyuncuları izlemek (kimseyle konuşmamak vb.. şartlarla) serbesttir.
Oyuncuların, oyun salonuna
cep telefonlarını veya hakem tarafından izin verilmemiş herhangi bir
elektronik iletişim aleti getirmeleri şiddetle yasaktır. Eğer oyuncunun
cep telefonu, oyun sırasında oyun salonunda çalarsa, oyuncu
oyunu kaybeder. Rakibinin skoru hakem tarafından belirlenir.
Vezir: 9 Puan
Kale: 5 Puan
Fil: 3 Puan
At: 3 Puan
Piyon: 1 Puan

[furkanbal]

TEŞEKKÜRLER